http://vk.com/kizhinga_online?z=photo-71384851_356922255%2Fwall-64536783_427

Песня, сочинённая блоггерами

Уужам талын дундахана 1. Уужамхан талымнай дундахана Ургы, ургы, ургыхан, Улаанхан Үдымнай тэндэхэнэ Зулгы, зулгы, зулгыхан. Дабталга: Санзайгаар анхилһан Буряадтамни Сэбэр аршаан булагууд, Ханилһайбш гэхэдэм нүхэдни Хараа бараа, Хараа бараа, Хараа бараа үгынүүд. 2. Майлахан хадымнай урдахана Мойһон, мойһон, мойһохон, Мойһоной сэсэгэй дундахана Мойһон нюдэнш дулаахан. Дабталга: Санзайгаар анхилһан Буряадтамни Сэбэр аршаан булагууд, Ханилһайбш гэхэдэм нүхэдни Хараа бараа, Хараа бараа, Хараа бараа үгынүүд. 3. Майханхан огторгой дорохоно Минии дуран һалбараа, Мүнгэлиг аршаанай ойрохоно Мүнхын зула бадараа. Дабталга: Санзайгаар анхилһан Буряадтамни Сэбэр аршаан булагууд, Ханилһайбш гэхэдэм нүхэдни Хараа бараа, Хараа бараа, Хараа бараа үгынүүд. Анхарал. Тус дуунай үгэнүүд үнгэрөөшэ хабар-зун бэшэгдэһэн: Оюна эхилһэн, Ешэгмаа үргэлжэлүүлһэн, Валера түгэсхэһэн, хүгжэмыень 2015 оной февраль һарада Владилен зохёоһон, Алдар дуулаха бэзэ.

Үбгэн Жэбжээнэй мэргэн. Үльгэр. Хэһэг.

Либретто Ц.Доной түрэһөөп 110 жэлэй ойе угтуулан Үбгэн Жэбжээнэй мэргэн Үльгэр (Ц. Доной зохёолнуудһаа) Үльгэртэ хабаадаһан нюурнууд: З а л у у ү б г э һ а м г а н х о ё р. Ү б г э н х ү г ш э н х о ё р н а һ а т а й д а а (һахалаа сайһан үбгэн, һаншагаа сайһан хүгшэн хоёр). Ү л ь г э р ш э н. Ү б г э н Ж э б ж э э н э й м э р г э н (Бурууша Борбоон). Ш а р а л д а й м э р г э н. Д о ё р з э э р д э м о р и н. Х о ё р у л а а н б а с а г а д. Х о ё р х у л д а й б а а т а р н у у д. Т э р г э т э й ш ь е, т э м э э т э й ш ь е, э м э э л т э й ш ь е, я б а г а н ш ь е х ү н ү ү д. Л а б ш а л у у г а а д а н г и н а. Л а б а н д у у х а а н. Һ о х о р Б о р о о д о й а д у у ш а. С а м с а а л г э р г э н. Ш а г ш а г а м э р г э н т а й ж а. А л с а а д а й а д у у ш а. Ш а а з г а й х а а н. Н а ш а н б а а т а р. Ш а р г а л а з а р г а. Ш а г ш а г а т а й ж ы н г о д л и. Ж э б ж э э н э й м э р г э н э й г о д л и. Нэгэдэхи үйлэ Урдын ехэ урда, урин элдин сагта гараһаар гарбалаа мэдээгүй, түрэһөөр түрбэлөө таняагүй, утаариин нүхэн эхэтэй, Үбгэн Жэбжээнэй нэрэтэй үнэшэн хүбүүн байгаа ха. Үдэр хоногоор яһажажа, үe дээрээ үндыжэ, борьбо дээрээ бордойжо, ан гүрөөл агнадаг боложо, ангай арһа наймаашадтай андалдажа хубсалба, дуулга зэбсэг абаба. Нэгэтэ уулын орьёлоор дүүлижэ ябатараа зээргэнэдэ уяатай зээрдэхэн унага олоһониинь, тэрэнь байтараа долоон жэлдэ гүйжэ эсэхэгүй доёр зээрдэ морин болобо. Галайнгаа хажууда ёдойжо, гансаараа һуухадаа уйдажа, заяатаяа оложо, айл гэр боложо түбхинэхэ гэжэ гараба. Шаралдай мэргэн багшын газаа буужа ерэхэдэнь, тэрэнь шара судараа татажа, хитад зурхай зуража, хинажа дүлгэ табихадаа хэлэбэ: “Лабандуу хаанай хүүхэн Лабшалуугаа дангина лаб сохом байна, зүгөөр Шаазгай хаанай хүбүүн Шагшага мэргэн тайжын һамган болгохые хэлсээд, һара үдэрынь гараад байна, эрхим эрэ болбол үрдижэ абахаш, адаг эрэ болбол алдахаш”, - гэбэ. Үбгэн Жэбжээнэй яаран гүйлгэжэ ябатараа ордон сагаан үргөөндэ хоёр улаан басагадтай уулзажа, танилсажа, шатар дойбод табижа, шалижа наадажа байһаар, гурба хонооб гэжэ гурбан һара боложо, дүрбэ хонооб гэжэ дүрбэн һара болошоно ха. Доёр зээрдэ мориниинь эзэеэ хүлеэжэ ядаад, уяһан годли-сэргыень һугалаад, эхэ сагаан нютагтаа эрьен гүйжэ бусана. Үбгэн Жэбжээнэй үe мүсөө шалажа, үндыжэ газаа гарахадань, уяатай мориниинь үгы байба. Гэмэрэн хараан ябажа, нюргаа үргэлэн гэшхэлжэ, нютагаа ябагаар бусаба. Уурлажа, барижа мориёо унаһаар, урин һалхинаар урилдажа, хии шэнги хиидэн ябатараа, хоёр хулдай баатарнуудые залгихаяа намнажа ябаһан арбан табан тархитай асуури ехэ мангадхайтай уулзажа, тэрээниие ерэн тэхын эбэрээр хэһэн елэн шара номоороо харбажа алаад, алмас сагаан һэлмээрээ хара эреэн гүзээень хаха эсхэн сабшабахадань, тэжэгэр гүзээн сооһоонь тэмээтэйшье, тэргэтэйшье, эмээлтэйшье, ябаганшье хүнүүд субан шууян гаража, юрөөлэй һайханиие баатарта хэлэжэ байба. Тэдэниие гайхан хаража, зүүн хармаанаа уудалжа, зэд улаан гааһа гаргажа, баруун хармаанааа уудалжа, багса улаан дүнсэ гаргажа, баглагар хара утааень баруун жабжаараа үлеэжэ, баруун хада манаруулан, зүүн жабжаараа үлеэжэ, зүүн хада манаруулан һууба. Саашаа гүйлгэжэ, долоон мүрэниие гаталжа, далан хүтэлые дабажа, Лабандуу хаанай хизаарта хүрэжэ ерэнэ. Саанань ара үбэрые бүрхөөһэн арбан мянган адуунай ябахые обёороод ошоходонь, һохор Бороодой адууша байжа, тэрэнэй адуун соо долоон жэл гүйжэ эсэхэгүй доёр зээрдэ мориёо хүлдөө сагаан бугаагтай хөө хара морин болгожо, табижа орхибо. Удаань тарган тарган байтаһадыень гаргажа эдеэд, баатар нойроор унташана. Һохор Бороодой адууша элдэб олон аргануудые хэрэглэжэ һэрюулжэ ядахадаа, эсэстэй хааяжа хэбтэһэн Жэбжээнэй хамар дээрэ һандайлаад, амаржа, астайжа һуутараа, алдажа хии табижархихадань, тэрэнь: “Пэй! Газар газарай агаар ондо ондоо байха, яаһан жэгтэй юм гээшэб? Яагаа эхүүн агаартай, ямар һонин нютаг бэ!” – гэжэ дуугараад бодошоходонь, адууша һохор Борбоодой арбан хүтэлэй саагуур орондог шарбайн шэдэгдэшэнэ. Үбгэн Жэбжээнэй саашаа ябатараа Лабшалуугаа басагатай Лабандуу хаанай бурууша Борбоонтой уулзажа, хаанай гэртэ ямар уялга дүүргэдэгыень, ямар эдеэ эдидэгыень һуража абана. Бурууша Борбоон хөөрэнэ: “Бүхэли үдэртөө, үдэшэ үглөөнэй үедэ буруу тугал адуулагшаб, үнеэ һаалган болоходо, тугал буруу татагшаб, һүни орой болоходо, Лабандуу хаанай хүүхэн Лабшалуугаа дангинын хоёр хүлэйнь улые хэлээрээ долёожо унтуулагшаб. Торхын ногоон үнгэр, тогооной шара хюһама, һаба һуулгын зайладаһа, һамгадай үлөөдэһэ эдигшэб”. Үбгэн Жэбжээнэй хэлэнэ: “Иигэжэ зобожо ябанхаар, эндэһээ арилхадаш яаха юм, үбгэ наһан болоо ха юмши, үе мүсөө амаруулыш, хубсаһа хунар үгэхэлби, хоол умда олгохолби, үтэлһэн шинии орондо өөрөө хаанайдаш ошохоб, хэдэг хамаг ажалыеш хээд бултыень байхаб”. Бурууша Борбоон баярлаба, үгөөшыень абаба, тиин Үбгэн Жэбжээнэй өөрөө бурууша болобо. Тииһэн бэеэрээ хубсаһаяа тайлажа, хэтэбшэ соогоо хэжэрхёод, Борбооной дэгэл үмдөөд, бужуутай даагыень хүтэлөөд, тугал буруудыень туужа, хаанай шэбээдэ оробо ха. Хаалга орохотойнь адли, хамаг бүхы хатуу ажалынь эхилнэ, һамгадта хараалгана, хадаруулна. Үнеэ һаалганай дүүрэхэ багта һүүлшын буруу татахадаа, хэлыень һуга татажа, үбэртөө хэжэ орхибо ха. Һүнэй ажал дүүрэжэ, һүни орой болоходо, хаанай дангина хүүхэнэй унталгын таһагта орожо, хүдэһэн дэгэлээ тайлаад, хүл үзүүртэнь хэбтэжэ, буруу тээшээ хараад, буруунайнгаа хэлэ гаргажа, зөөлэн тээхи хажуугаарнь зохид һайнаар долёолгобо. Лабшалуугаа дангинын лаб һайхан аярхажа, дуур-дуур дууража, дуратайхан һажахынь тэдыдэ шэрүүн талаарнь долёолгожо, һэрюулжэ орхино ха даа. Лабшалуугаа дангина: “Яа-я-даа! Энэ хэлэншни яагаа шэрүүн болошооб! Зүүн үхэгэй саана зөөхэй байха, эдеэд зөөлэрүүлээд хэлээ ерэ!”. Үбгэн Жэбжээнэй бодожо, хорин һуулга зөөхэйень хоггүй болотор эдеэд, үхэгэйнь саанаһаа гарахадаа, үнэн бэеэ бэелээд, үндыжэ гаража ерэбэ. Хаанай басаган хараһаар, хамаг бэень һалаганажа, халюун хүнжэлөө татаба, булган хүнжэлдөө бухаба. Үбгэн Жэбжээнэй мэргэн үнэн сэхэеэ хэлэжэ, гунигтай һайхан үгөөрөө гуулин зүрхыень буляаба, сэсэн урахан хэлээрээ сэдьхэл зүрхыень татаба. Лабшалуугаа дангинатай лаб һайнаар танилсажа, татаашье һаа таһаршагүй, матаашье һаа хухаршагүй, наһанай нүхэд болохын ама тангаригаа абалсаад, Шаазгай хаанай хүбүүн Шагшага тайжа гэдэгтэ хурим түрөөр үгэхэһөөнь хулжаха гэжэ зүбшөөд, халюун хүнжэлдөө хааяба, булган хүнжэлдөө бууяба.

Бадрал болон бусад залуу дуушадые суббота бүхэндэ 22 сагта утаһата "Культура" мэдээсэлээр болон Интернедээр (tvkultura.ru) хаража болоно бшуу. Ноябриин 29-дэ харагшадай һунгалта.

Бадмажап Гындынцыренов,байна гүш эндэ, нүхэр? Бямбагэрэл Суранай "Хүүхдээ монгол ёсоор хүмүүжүүлье!" гээшыень буряадшалжа үгыш наашань. "Үнэн" сониндоошье табииш.

Международный всебурятский праздник "Алтаргана"

По мотивам защиты корпоративного имиджа, редактор не решился опубликовать мою аналитическую статью. Бодомжолжол ябахада үшөө иимэ дурадхал ерэһэн юм: Хэрбээ «Алтарганые» Буряад Улас түрын дайда дээрэ үнгэргэхэ гээ һаа, ёһын тулада хото дээрэ гоёор парад-жагсаал хээд үнгэргэжэрхихэ бэшэ, харин холын хараатайгаар сүм буряад хүдөө нютаг дээрэ хэхэ хэрэгтэй гэжэ дурадханаб. Юундэб гэхэдэ, тиимэ ехэ мүнгэнэй хэрэгэй ябуулга аймагые хүгжөөхэ хэрэгтэ сэгнэшэгүй ехэ түлхисэ боложо үгэхэ, саашанхи хүгжэлтын һалбарида алишье талаараа горитой туһа болохо. 2000 хүн зонтой, хаана холо, дэлхэйн захада гэхээр байгааша Дадал һомонойхидһоо дуутаа гүбди. Хараад үзэе. Хурумхаанай аймагта – 15000 зон ажаһууна, Хэжэнгэдэ – 16000, Яруунада – 18000, Түнхэндэ – 22000, Баргажанда – 23000, Зэдэдэ – 27000, Хяагтада – 40000, Загарайда – 50000 г.м. Ядаа һаа, хоёр аймаг хамтараад хээшье һаань болохо. Буряадай захиргаан, хубиин хэрэгэй баяшуул болон урданайхяар хэлэхэдэ, арад зоной хүзүүн дээрэ һуугааша дасан дуганай ламанар гэхэ мэтэ туһалха бэзэ.

Сэрэмжэд (Буряадуудай зоболонто нүүлгэнүүд, ажаһуудалайнь ёһо заншалнууд) Трагикомическа баллада Сэрэмжэдэй үнэнтэ ябадал тухай Үржэнэй Шэмэд (Уржин Гармаевай басаган) хөөрэжэ үгөө. Эндэ багахан хэһэг үгтэнэ.

Эмнеэнэй баяр. Ажалша буряадуудай амархын һайндэрнүүд Түл тодолгын ажалай һүүлдэ Талын нүүдэлшэд бага сүлөөрдэг. Тэрэнэй һүүлээр малшан хүндэ Түлэй баяртай эмнеэн эхилдэг. Энэнь хабарай һүүл уларилаар хэгдэдэг, Табадугаар һарын эсэстэ үнгэргэгдэдэг. Түл хуряаһанай баһа ехэ баяр болодог - Хурьга шэмхэлгэнэй үе эхилдэг Түрэл садан зон иигэдэг: Ойро дүтынгөө хүүгэдтэ, Хотынгоо олон багашуулда Хурьга эмнижэ бэлэг үгэдэг. Үреэ шэмхэхэ гээшэ, Даага тамгалха гээшэ Бүришье һонин юм, Бүри харюусалгатай ажал юм. Айл айлайхи өөр өөрын тамгатай, Тамгануудынь хэдэн арбаад зүйлнүүдтэй, Тиин зүһөөрнь малаа илгадаг заншалтай, Тамгалга, эмнэлгын ажал хэдэг гуримтай. Энэнь баһал ехэ баяр бахархал һэн. Иимэ заншал гуримайнгаа ашаар буряад зон Аяга тодоһон гуйраншадгүй ажаһууһан, Унаха моритойл, ууха сайтайл байһан. Тиибэ яабашье залхуурһан, Тамхи, архинда шунахайрһан Зарим хүнүүд ушардаг байһан, Зонинь наада барижа дуулаһан: “Мордоод ябаха моригүй аад, Мохоорхоо татахадаа тобогорхон. Унаад ябаха моригүй аад, Уугаад байхадаа гэдэгэрхэн». Иигэжэ буряадууд эмнеэдэ Айл аймагаараа сугларжа, Үхэрэй, хониной мяха эдижэ, Архи һархаг уудаг, баяр наада хэдэг. Хуулын голой буряадууд сугларжа, Ногоо номин уларилда нарьяжа, Наадажа сэнгэжэ жаргадаг һэн, Тиихэдээ иигэжэ дуулалдадаг һэн: “Тэнгэриин һалхин тэгшэ бэшэ, Түрэһэн бэемнай мүнхэ бэшэ. Энээхэн сүлөөндөө жаргахадаш яанаб, Эжэл нүхэдтэйгээ зугаалхадаш яанаб”. Үнэндөө энэнь - Үүлэнэй забһарай наран, Ойро зуурахан, Эды тэдыхэн лэ ялардаг һэн. Сэрэмжэд һурамгай болоһон, Зоной зобоходо зобоод, Баярлахадань баярлаад, Сэнгэхэдэнь сэнгэлсээд ябадаг һэн. Зунай эхеэр хонёо хиргаха саг ерэхэ, Зарим айлнууд хонёо хиргуулха Шадалтай хүнүүдые бэдэрхэ, Сүлөөтэй хүнүүдые хүлһэлхэ. Бүхэ Сэрэмжэдшье олзын хойноһоо Борьбоо нугалха сүлөөгүй ябадаг байһан. Нооһо хайшалаанииешье буряадууд баһа Нүүдэлшэдэй һайндэр болгоожо шададаг һэн. Үдэр бүри заатагүй Хэдэ хэдэн хонин шарууһалагдаха, Хүхеэн нарьяан таһархагүй, Үдэшэ орой зугаа ажалынь дүүрэхэ. Гэр гэртээ зон хариха, Шорлоһон мяха ганзагалха, Тиин мориндоо мордохо, Зүг бүхэн руу гүйлгэлдөөд тэгүүлхэ. Нооһо хайшалха, Нооһоор һэеы дараха, Эмнеэ хэхэ үеэр ажаллаһан хүнүүд Гэр бүлэнүүдтээ ошоходоо - ото олзотойнууд. Одоо баян үгытэй гэжэ илгардаггүйнь, Олоһон олзоёо тэгшээр хубаажа эдидэгынь Һанаамгай буряадуудай хэзээнэй үеын Һайн һайхан байһан гээшэ заншалынь. Хонинойнгоо нооһо хайшалжа абаад, Һэеы хэхэ ажалаа малшад захалдаг: Урда урдаһаа хаража, мүрлэн һуугаад, Олон эхэнэрнүүд нооһоо сохижо һабаададаг. Тиихэдээ тэдэнэр иигэдэг байгаа: Хоёр хоёр нарин бургааһан һабаагаараа Ээжэлүүлэн буулгадаг, сохидог, Тиихэ зуураа нооһоёо урижа хүбхылгэдэг. Сохижо, урижа аятай хүбхылгэһэн Саб сагаан нооһоёо саашань иигэдэг: Үдэжэ хоёроор гү, хэдыгээр ниилүүлһэн Үхэрэй нойтон арһан дээр зулажа тараадаг. Зулхай татажа, һү тараг сасажа, пил норгоод, Була модондо хуйлан орёожо, шангаар уяад, Моритой шэрүүлшэдтэ талаар гүйлгүүлдэг, Дун сагаан һэеы тиигэжэ бүрилдүүлдэг. Һэеы гээшэ түмэнэй баяр баясхалан болодог, Һанаанай зол, зоболоншье бэедээ шэнгээдэг. Ажалша зон гэрээ хэнэ, үмэдхэлдөө оруулна, Ажамидаралайнгаа хамаг зүйлдэ хэрэглэнэ. Һэеы даралга яагаашье хадаа Монгол туургата арадуудай Мянга түмэн зуун жэлнүүдэй Шухала ажалай нэгэн гээшэ бэд даа! Жэлэй эхин хахад үнгэрхэ. Шухала ехэ ажалнууд забһарлажа, Малшадай орон нютагаа хайрлажа, Обоо бурханаа тахиха ёһолол эхилхэ. Обоогой үедэ захалдаг Эрын гурбан наадан гэдэг: Бухэнүүд шадалаа үзэлсэдэг, Моридой урилдаан, hyp харбаан болодог. Хуулын голой обоогой урилдаанда ахижа, Будын Гарма үбгэнөөр һоригдоһон Раднаа данзын улаан һаарал морин оройлжо, Мориной соло дуудуулдаг һэн. Хэрбээ эхэнэрнүүдэй дунда Бүхэ барилдаанай болодог һаа, Хуулын голой обоогой нааданда Бүхэ Сэрэмжэд лэ түрүүлхэ һэн ха даа. Бүхэ Сэрэмжэд Тэбхэр Боротойгоо хоюулаа Раднаа данзын бүхы ажал хэһээр лэ ябаа. Хажуугаарнь бишыхан Будаланаа һургаха, Хэнээшье үхибүүдһээ тэрэнь дутуугүй һураха. Хара ажалай хажуугаар Сэрэмжэд хэхэ: Хубсаһа хунар өөһэдтөө өөрөө оёхо, Хазаар ногто, шүдэр хоюулан зайдаха, Мал адуулха, мори заһаха, эмнигые һургаха. Эрын гурбан наадан Эртынһээ иимэ удхатай һэн: Буряад зоной, айл бүлын, Хүн бүхэнэй һүр һүлдые һэргээхэ, Зориг хүсэлыень шангалха, Хии морииень үргэхэ, Нютаг оронииень суурхуулха, Эзэд бурхадыень баярлуулха, Муу муухайень дараха, Баян хэшэг салгидуулха - Дэмбэрэлтэ хэшээлэй гуримтай, Буряадай түүхэтэй холбоотой. Тиимэһээ, сагаан эдеэгээ дэлгэжэ, Һаба һуулгаар билтаруулжа, Арза хорзоёо нэрэжэ, Тарган мяха табаг тэбшээр обойлгожо , Эдеэнэйнгээ дээжэһээ орон дэлхэйдээ үргэжэ, Өөһэдөө эдижэ, уужа, зугаалжа, Аялга дуугаа дуулажа байхань Ямар ехэ ушар удхатай, Ямар ехэ һүр һүлдэтэй Анхан сагһаа байһан гээшэб даа эдэнь. Зундаа үбһэ ногоо хадалан хуряаха, Үбэлжөөндөэ эртээнһээ бэлдэхэ, Һарабша хашаагаа заһаха бариха, Энэ мэтын ажал хойно хойноһоо һубариха. Намарай эхеэр баян хэшэг дэлгэрхэ, Малай тарган тоһо абаха car ерэхэ, Хонишод, үхэршэд оторлохо, Хагсуу үбэлэй хаһада бэлдэлгэн эхилхэ. Зунай эхеэр дараһан һэеыгээ Намарай һүүл һарада тэниилгээд Гэрэй бүреэһэн болгожэ эсхэнэ, Эхэнэрнүүд сугларжа, гэрэй зэмсэг оёно. Энэ ажал эхэнэрнүүдэй сугларха Эгээн дуратай хэрэг юм, Һонин һорьмойгоо ярилдаха, Хэрэг зугаагаа эрхилхэ аргань юм. Сэрэмжэд сугларһан эхэнэрнүүдтэй Суг энеэдэ наада гаргаха дуратай. Будын Гармын гурбан хүбүүдэй Гурбан абиһан эхэнэрнүүдшье гайтай - Тэрээнһээ дутуугүй, Үгэдэ хурса, ядуугүй. Сэрэмжэдтэй дүтэ нүхэрлэһэн Сэмжэд, Гармын эхир басагадай нэгэн. Мүн баһа үнеэ һаадаг Залуу басагад бэреэдүүд Шаг шууяа, зугаа табилдаха, Үгэ хүүр гаргахадаа бэрхэ. Эдэнэрэй хэниинь эзэн бэреэдүүд бэ, Хэниинь ажалша малшадынь бэ - Эндэ илгахын аргагүй юм. Иигэжэ суглараад ерэхэдээ, Элдэб наада зугаа дэлгэхэдээ Һанагдаагүй арга гаргадаг юм. Сагаан һанаатай, наадашашье, зоригтойшье Сэрэмжэд Гармын гурбан абиһанай нэгэн Сэрэмжэдтэ нэгэтэ сошоолгоһон юм, Тиин харюугаа абаха гэжэ бодоо һэн. Нэгэтэ үглөөгүүр үнеэндээ гарахадаа Муухан үмдэхэн үмдөөд, Үмдэнэйнгөө алые һабардуулхаяа һэдээд, Үхэрэй нойтон шабааһаар тэрэнээ будаад, Хормойгоо дээшэнь шуужа гараба, Сэрэмжэдэй хажууда зорюута бүгтыгөөд, Үнеэгээ урьлуулба. Тиихэдэнь Сэрэмжэд, шогтойнь мэдээжэ, Тэрэниие бэлиндүүлхэ гэжэ Араһаань алыень һабардаад абаба - Альганиинь шабааһанда зууралдашаба, Өөрөө сошоһондоо, гараа һарбайгаад байшаба. Үнеэ һаажа байһан эхэнэрнүүд тиихэдэнь Бүгэдөөрэн унажа бодожо байгаад энеэлдээ.һэн Буряал эхэнэрнүүд иихэдээ Бэе бэеэ наадалха, энелдэхэдээ Бэрхэнүүд байгаа бшуу даа, Элдэб юумэ һанажа огто ядахагүй даа. Эхэнэрнүүд зүндөө Сэрэмжэдтэ Үнэхөөр дуратай байһан булта. Бэеэ хамгаалуулха, туһалуулхашье тэдэ, Илангаяа һэеы гэр түхеэрэлгын үедэ. Дээбэри таталгада, Ашаа ашаалгада, Бараанай хүлилгэ таталгада Эхэнэрнүүд Сэрэмжэдээл дуудадаг. Үшөө хододоо нэгэ зантайдань, Уй-хай хэжэ ябадаггүй тэсэмгэйдэнь, Мүн хододоо найр нарьяатай, Шууяатай ябадагтань угаа дуратай. Хүндэ туһалдаг зантай, тэрэ мүртөө зоригтой, Эрэ хүндэл адли, хэнтээшье хамаагүй тулалдаха, Эмээлтэ хазаартые багтаажа шадаха Уужам дэлгэр, сэбэр һайхан сэдьхэлтэй. Нэгэтэ зун аянгатай, Дуутай бороон бүхэли һүни оробо. Иимэ үедэ арьяатан хотондо ородог зантай. Сэрэмжэд хонёо манажа хонобо. Харан гэһээнь, нэгэ сагаабтар шэгтээ Һүрэг руунь юумэн һүрэн һунаба, Сэрэмжэд тиихэдэнь тэрэниие шүүрэхэдээ Һүүлынь һабардаад үлэшэбэ. Лаб адхаһан аад, барибагүйб гэжэ Халаглаа бэлэй Сэрэмжэд. Тиигээшье һаа, гарюуһа айлгаа, Тэдэнһээ хайран хонидоо аршалаа. Үбэлдөө гарюуһад олошордог талада. Джарун Хошуун гэдэг газарта Хониндо орожо һураһан шононууд Һүрэглөөд ябадаг болобо, золигууд. 1944 он. Үбэл. Хуулын гол. Жараад хүн зон эндэ ажаһууха, Эрэшүүлынь адуу малаа манаха, Хонёо ээрэжэ хонохо. Олон бүһэтэн аянда гаранхай, Гэртээ эхэнэрнүүд лэ үлэнхэй. Нэгэтэ һүни гэнтэ шоно улижа, Үхэр мал мөөрэлдэжэ, Нохойнууд хусажа, Морид үүрһэбэ, Шаг шууяан болошобо. Сэрэмжэдэй шамдуу бодоод, Гүйжэ гараад харан гэһээнь, Томо үхэр, сарнуудынь Залуу малаа дундаа хэһэн, Тэдэнээ тойрожо, аршалан Зүг бүхэн руу гэтэн хараад, Добтолһон шоные мүргэхөөр бэлэн байбад. Сэрэмжэдые хараад айһан, түбэгшөөһэн юм гү, Шононууд тиихэдэ хотондо орохоёо зүрхэлөөгүй. Мал һүрэгөө тиигэжэ абардаг һэн гэлдэхэ, Үетэниинь гоёор хүхилдэхэ: “Сэрэмжэдһээмнай”, - гэжэ нэмээхэ, - Шоно айдаг бшуу!”- гэлдэн энеэлдэхэ...