понедельник, 16 июня 2014 г.

Паломничество на Алхану

Паломничество на Алхану

Ежегодно паломники совершают 108-километровый обход вокруг священной горы Алхана (высота её 1664 метра над уровнем моря. Сравним: высота Кайласа (Кайлаш, Сумеру, Сумбэр-уул) - около 7000 м, обход (коро) – около 54 км).
Бадаршад, мүргэлшэд, жуулшад.
Алханын Ехэ Гороодо гарадаг бадаршад жэлһээ жэлдэ олошорно. Агын, Дульдургын, Могойтын болон Байгалай Зүүн хизарай бусад аймагуудта найма наһатайһаа ная наһа хүрэтэр энэ гороодо ябаагүй хүн үгы хэбэртэй. Ехэнхинь оло дахин гараһан, үшөө гарахаяа түхеэрһэн. Харахадамни ута замда эрэшье, эхэнэршье зон урматай, дорюун, хүхюутэй, зугаатай юумэд гэшхэлнэ, аршаан голдо бэеэ арюудхана. Ман шэнги яаралгүй ябаһан хүнүүд тус Нангин газараар гурбан һүни хоножо, дүрбэн үдэр ябажа гарана. Зарим түргэн гэшхэдэлтэй залуушуул, оюутад энэ замые амаралтын үдэрнүүдтэ харгыдаа нэгэ хоноод хоёр үдэр соо гатална. Илангаяа Буянта һарын хугасаада (мүнөө жэл майн 29-һөө июниин 29 болотор) бүри олон зон Ехэ Гороодо ябадаг юм байна. Буддын шажантанай 33 Нангин шүтөөнэй газарнуудай нэгэн гэжэ тоологдодог (Будалан, Утайшан, Сүмбэр Уула гурбанай һүүлдэхи дүрбэдэхи Нангин газар) Алханын Ехэ Гороогой буян оло арба дахин нэмэдэг гэдэг һаа, Буянта һарада буяниинь бүри ехэ болодог, нугалагдадаг юм ха (100, 1000, 10000 дахин).   БАСАА Валера      

воскресенье, 15 июня 2014 г.

Түрүүшынгээ зохёол дүүргэе даа, иимэ юумэн боложо үгөө.


         Блоггернуудай дуун
1. Уужамхан талымнай дундахана
    Ургы, ургы, ургыхан,
    Улаанхан Үдымнай тэндэхэнэ
    Зулгы, зулгы, зулгыхан.
2. Майлахан хадымнай урдахана
    Мойһон, мойһон, мойһохон,
    Мойһоной сэсэгэй дундахана
    Мойһон нюдэнш дулаахан.
3. Майханхан огторгой дорохоно
    Минии дуран һалбараа,
    Мүнгэлиг аршаанай ойрохоно
    Мүнхын зула бадараа.
4. Аяархан холоһоо май һарахан
    Арюун хангал асараа,
    Амрагайм эльгээһэн эсэмээсхэн
    Аглаг зүрхын жаргуулаа.
5. Санзайгаар анхилһан Буряадтамни
    Сэбэр аршаан булагууд,
    Ханилһайбш гэхэдэм блоггернуудни
    Хараа бараа үгынүүд.
       Хараа бараа үгынүүд,
       Хараа бараа үгынүүд.
------------------------------------------
          Харгыда ябахадам үшөө гурбан бадагууд ерэһэн, яахамнайб, тэдээнгүйгөөр эндэмнай үлүү олон болошоо. Ойро тойрон хүгжэмшэнэй бии һаа, харуулаад туршаарайгты даа. Уянгата хүгжэмдэ гурба-дүрбэһөө үлүү бадагууд болоходоо унжагайраад хашартай болошодог ("Эжын шанаһан сай", "Агамни" гэдэгүүдтэ дүжэршөөб, эхилхэтээнь адли болюулжархидагби. "Алтарганамнай" хоёр лэ бадагтай ха юм).